ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ လူအခြင့္အေရး

၁၉၄၈-ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀-ရက္ေန႔တြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံၾကီးမွ တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း သေဘာတူ ျပဌာန္းလိုက္သည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူအခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းၾကီးသည္ ယေန႔ဆိုလွ်င္ နွစ္ေပါင္း ၆၂- ႏွစ္ပင္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ေလျပီ။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွ ျပည္သူအမ်ားစုၾကီးသည္ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ိဳးစံုကို ရင္ဆိုင္ခံစားလို႔ေနၾကရသည္။ အဆိုပါလူအခြင့္အေရး ေၾကျငာစာတမ္း၏ အဂၤါရပ္တစ္ခ်က္ခ်င္းစီကို ေလ့လာၾကည့္ပါက အေျခခံလူက်င့္၀တ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေမတၱာ ကရုဏာ တရားႏွစ္ပါးကို အေျခခံထားသည္ကို ေတြ႔ရွိၾကရေပလိမ့္မည္။ ၄င္းေမတၱာ ကရုဏာစိတ္တို႔ကို အေျခခံထားသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ အထူးအဆန္းမဟုတ္ဟုပင္ ဆိုရပင္လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အဆိုပါအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူအခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္းပါအတိုင္း ျပည္သူအမ်ား ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ခံစားႏိုင္ၾကသနည္း ဆိုသည့္ အေမးကေတာ့ လူအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူတို႔အၾကား ေမးစရာတစ္ခုပင္ ျဖစ္လို႔ေနေပေတာ့သည္။

တကယ့္လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားလွပါသည္ဆိုသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း လူအခြင့္အေရးမွတ္တမ္းမ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈအမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံမ်ား စာရင္းထဲတြင္ပါ၀င္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မည္သည့္ဘာသာတရားက ေကာင္းသည္ ဆိုးသည္ ဆိုသည့္ အမည္နာမတစ္ခု ေအာက္တြင္ အျငင္းပြါးေနျခင္းသည္ မိုက္မဲရာၾကျပီး သေဘာထား ေသးသိမ္လြန္းရာၾကေပလိမ့္မည္။ တကယ္တမ္းတြင္ ဘာသာတရားတစ္ခု၏ အဆံုးအမႏွင့္ လူက်င့္၀တ္မ်ားကို နားလည္သေဘာေပါက္ျပီး လက္ေတြ႔လိုက္နာ က်င့္သံုးမႈမ်ားကသာလွ်င္ အျပဳေဆာင္ေပသည္။
လူအခြင့္ေရး ေၾကျငာစာတမ္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေျပာဆိုၾကရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၏အခမ္းက႑သည္ လူအခြင့္အေရးမ်ားကို ညႊန္ျပမထားေၾကာင္း ေျပာဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ အဆိုပါေျပာဆိုခ်က္မ်ားသည္ က်ဥ္းေျမာင္းသည့္ အယူအဆမ်ားေပၚတြင္သာ အေျခခံထားသည္ဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။ လူအခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဗုဒၶ၀ါဒရႈေထာင့္မွ ၾကည့္ၾကသည့္အခါတြင္ ေတြးေခၚမႈဆိုရာ ဒႆနအျမင္နဲ႔ လူက်င့္၀တ္ပိုင္းဆိုရာ အေျခခံရႈေထာင့္ႏွစ္ခုျဖင့္ ရႈျမင္သင့္ၾကေပသည္။ ၄င္းအေျခခံ ရႈေထာင့္မ်ားျဖင့္ၾကည့္ပါက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူအခြင့္အေရးၾကျငာစာတမ္း၏ အပိုဒ္ေရ တစ္ခုခ်င္းစီသည္ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ကိုက္ညီေနရံုမွ်မကပဲ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အသစ္အဆန္းမွ်ပင္ မဟုတ္ေၾကာင္းေတြ႔ၾကေပလိမ့္မည္။ ဥပမာအားျဖင့္ လူအခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း၏ အပိုဒ္တစ္နံပါတ္တြင္ လူတိုင္းတြင္ ေမြးဖြားကတည္းက တူညီေသာ လူဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးမ်ား ရပိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ၄င္းေဖာ္ျပခ်က္အ၇ ဗုဒၶဘာသာအျမင္ျဖင့္ ၾကည့္ၾကပါ၇င္ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒမဟုတ္သလို အျပဌာန္းခံ၀ါဒ သေဘာတရားကိုလည္း လက္မခံေပ။ လူတိုင္းလူတိုင္းသည္ အတိတ္က မိမိတို႔ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေကာင္းကံ ဆိုးကံအရ လြတ္လပ္စြာေမြးဖြားလာခဲ့ၾကျပီး ၄င္းအတိတ္ကံမ်ားအရ မိမိတို႔ခံစားေနၾကရသည့္ ေကာင္းေမြ ဆိုးေမြမ်ားသည္ မိမိသည္သာလွ်င္ တာ၀န္အ၇ွိဆံုးျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ထားသည္။ မည္သည့္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ တန္ခိုးရွင္ကမွ ဖန္ဆင္းေပးလိုက္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ မိမိသည္သာလွ်င္ ကံၾကမၼာ၏ ဖန္ဆင္းရွင္ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည့္ထားသည္။ လြတ္လပ္စြာေမြးဖြားလာခဲ့ၾကသည့္ လူသားမ်ားျဖစ္ၾကသည့္အားေလွ်ာ္စြာ ၾကိုးစားပါက မိမိသည္လည္း ဘုရားပင္ျဖစ္ႏိုင္သည့္ တန္းတူညီမွ်သည့္ အက်ိဳးခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ငါသာလွ်င္ဘုရားျဖစ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊ အျခားမည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ် ဘုရားျဖစ္ပိုင္ခြင့္မရွိေစရဟု ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ိဳးမရွိေပ။ အဆိုပါအခ်က္မ်ားျဖင့္ပင္ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ လူတိုင္းတြင္ လူဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီေနႏိုင္ေစေရး လူတိုင္းတန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး ရရွိေရးတို႔ကို ေဖာ္ျပလွ်က္ရွိေၾကာင္း ထင္ရွားစြာျပသေနသည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အုပ္ခ်ဳပ္သူအာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္ ဗုဒၶ၀ါဒကိုေလးစားသည့္ စစ္မွန္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကပါလွ်င္ လူတန္းဖိုးနဲ႔ လူတိုင္းတြင္ရရွိခံစားအပ္သည့္ လူအခြင့္အေရး လူဂုဏ္သိကၡာမ်ားကိုလည္း ေလးစားလိုက္နာရန္အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ဗုဒၶ၀ါဒကိုေလးစား တန္းဖိုးထား လိုက္နာက့်င့္သံုးသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ အသိမွတ္ျပဳၾက၇ေပလိမ့္မည္။

(သခင္ႏြယ္)